Stephen Biko

Stephen Biko
Ffugenw	Frank Talk
Ganwyd	18 Rhagfyr 1946  King William's Town, Tarkastad
Bu farw	12 Medi 1977  Pretoria
Dinasyddiaeth	De Affrica
Alma mater	Prifysgol Natal
Galwedigaeth	ymgyrchydd hawliau sifil, undebwr llafur, gwleidydd, llenor
Plaid Wleidyddol	South African Students' Organization, Black People's Convention
Tad	Mzingayi Mathew Biko
Mam	Alice 'Mameete'
Priod	Ntsiki Mashalaba
Plant	Hlumelo Biko
Gwefan	http://www.sbf.org.za/home/

Roedd Stephen Bantu Biko (18 Rhagfyr 1946 – 12 Medi 1977)^[1] yn ymgyrchydd gwrth-apartheid adnabyddus yn Ne Affrica yn ystod y 1960au a'r 1970au. Dechreuodd fel arweinydd ymysg myfyrwyr, cyn sefydlu Mudiad Ymwybyddiaeth y Duon, mudiad a fyddai'n ysbrydoli nifer o'r bobl dduon dinesig. Ers ei farwolaeth yn nalfa'r heddlu, fe'i ystyrir yn ferthyr y mudiad gwrth-apartheid^[2]. Yn ystod ei fywyd, roedd ei waith ysgrifenedig a'i weithredodd yn ceisio ymbŵeru'r bobl dduon, ac roedd yn enwog am ei slogannau fel "black is beautiful", slogan y digrifiodd ef ei hun a oedd yn gyfystyr â: "man, you are okay as you are, begin to look upon yourself as a human being". Er gwaethaf gwrthdaro rhyngddo ef a'r ANC trwy gydol y 1970au, roedd yr ANC wedi cynnwys Biko fel un o arwyr y frwydr am gydraddoldeb, gan ddefnyddio llun ohono ar eu posteri ar gyfer etholiadau di-hil cyntaf De Affrica yn 2004.

1. ↑ "Erthygl am hanes De Affrica". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2011-06-06. Cyrchwyd 2009-01-29.
2. ↑ Erthygl am ei farwolaeth ar wefan y BBC